Żmija Zygzakowata – Tajemniczy Władca Polskich Lasów

Żmija zygzakowata (Vipera berus) to jedyny jadowity wąż występujący naturalnie na terenie Polski. Choć budzi respekt i niekiedy strach, jest nieodłącznym elementem naszego ekosystemu i fascynującym przedstawicielem fauny.

Pochodzenie i występowanie

Żmija zygzakowata jest szeroko rozpowszechniona w Europie – od Wielkiej Brytanii, przez całą północną i środkową Europę, aż po Syberię. W Polsce można ją spotkać prawie na całym terytorium, z wyjątkiem obszarów górskich powyżej 1500 m n.p.m.

Występuje w różnorodnych siedliskach – lasach, łąkach, torfowiskach czy na wrzosowiskach. Szczególnie ceni sobie tereny z nasłonecznionymi, suchymi miejscami, które służą jej do wygrzewania.

Charakterystyka żmiji zygzakowatej

Charakterystycznym elementem wyglądu żmiji zygzakowatej jest ciemny zygzak biegnący wzdłuż grzbietu, od którego wzięła swoją nazwę. Kolorystyka jest różna i zależy od płci – samce są zazwyczaj szaro-niebieskie, natomiast samice brązowe lub szare.

Żmija zygzakowata dorasta zazwyczaj do 60-70 cm długości, choć zdarzają się osobniki większe. Jej ciało jest krępe, a głowa wyraźnie zaznaczona i szeroka, co jest typowe dla węży jadowitych.

Biologia i ekologia

Żmija zygzakowata prowadzi dzienny tryb życia, choć w upalne dni może być aktywna także nocą. W zimie zapada w sen zimowy, który trwa od października do marca.

Jej dieta składa się przede wszystkim z gryzoni, ale także jaszczurek, żab i ptaków. Polowanie polega na zasadzce, w której wąż czeka na swoją ofiarę, a następnie błyskawicznie ją atakuje, wstrzykując jad.

Żmija zygzakowata a człowiek

Choć żmija ta jest jadowita, nie jest naturalnie agresywna wobec człowieka i zazwyczaj stara się unikać konfrontacji. Ugryzienia zdarzają się rzadko i zwykle są efektem przypadkowego nadepnięcia na węża lub próby jego chwycenia. W przypadku ugryzienia, konieczne jest natychmiastowe zgłoszenie się do lekarza, mimo że jej jad dla zdrowego dorosłego człowieka zazwyczaj nie jest śmiertelny.

Ochrona i zagrożenia

Żmija zygzakowata jest gatunkiem chronionym w Polsce. Największym zagrożeniem dla tej żmiji są działania człowieka, takie jak niszczenie siedlisk, zanieczyszczenia środowiska czy nielegalne polowania. Dlatego tak ważne jest edukowanie społeczeństwa na temat tego gatunku i jego roli w ekosystemie.